Để triển khai Điều 63 Luật Xây dựng 2014 và Nghị định 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 về quản lý dự án đầu tư xây dựng được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 42/2017/NĐ-CP ngày 05 tháng 4 năm 2017 của Chính phủ, nhiều bộ ngành, địa phương đã thực hiện tái cơ cấu lại mô hình hoạt động các Ban quản lý dự án, thành lập các Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý đầu tư xây dựng khu vực theo quy định. Tuy nhiên, qua kiểm toán tại các Ban quản lý dự án cho thấy, việc tổ chức, quản lý, điều hành của một số Ban quản lý còn nhiều hạn chế, đặc biệt là việc tuân thủ các quy định của nhà nước liên quan đến hoạt động xây dựng dẫn đến hậu quả nhiều dự án còn thiếu thủ tục đầu tư, triển khai dự án vào tình trạng thiếu vốn phải hoãn, giãn tiến độ dẫn tới tăng tổng mức đầu tư, việc thanh, quyết toán kéo dài, công trình triển khai dở dang, chậm được đưa vào sử dụng, khai thác… khiến hiệu quả đầu tư thấp.

Bên cạnh đó, hoạt động kiểm toán tuân thủ trong lĩnh vực đầu tư xây dựng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên kết quả vẫn chưa thực sự được như kỳ vọng về mặt kiến nghị, về mặt hoàn thiện chính sách, pháp luật cũng như trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng để lại hậu quả xấu về chất lượng và tiến độ của dự án sau khi hoàn thành. Do đó, Ban chủ nhiệm đề tài mong muốn thông qua việc nghiên cứu sẽ nhận diện việc tuân thủ pháp luật trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của ban quản lý dự án cấp huyện; phân tích, đánh giá thực trạng kiểm toán tính tuân thủ pháp luật trong quản lý dự án đầu tư xây dựng từ đó đề xuất giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác kiểm toán tuân thủ việc quản lý dự án đầu tư tại các Ban quản lý dự án cấp huyện (trong đó có cả giải pháp về hoàn thiện hướng dẫn kiểm toán tuân thủ).

Hàng năm, trong các cuộc kiểm toán ngân sách địa phương, Kiểm toán nhà nước các khu vực đã tiến hành lồng ghép các cuộc kiểm toán dự án đầu tư xây dựng do huyện làm chủ đầu tư, cụ thể là triển khai kiểm toán tại các Ban quản lý dự án của huyện. Thông qua kết quả kiểm toán, đặc biệt là của KTNN khu vực XI, Ban chủ nhiệm đã chỉ ra những mặt tồn tại và hạn chế trong công tác tổ chức quản lý dự án; Công tác khảo sát, lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán; Công tác lựa chọn nhà thầu, thương thảo và ký kết hợp đồng; Tiến độ thực hiện dự án; Công tác quản lý chất lượng thi công công trình; Công tác quản lý chi phí; Công tác nghiệm thu, bàn giao công trình đưa vào sử dụng và lưu trữ hồ sơ; Về chấp hành chế độ tài chính, kế toán. Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực, tuy nhiên, việc đổi mới cơ chế hoạt động của các Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng cấp huyện nhất là việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính là một quá trình không đơn giản, đòi hỏi sự quan tâm ủng hộ của các cấp, ngành, địa phương, nhất là sự chủ động, tích cực từ chính các Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng trong việc đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao năng lực chuyên môn, tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong tất cả các hoạt động theo đúng kế hoạch đã đề ra.

Để nâng cao chất lượng kiểm toán tuân thủ việc quản lý dự án đầu tư xây dựng tại Ban quản lý dự án cấp huyện, theo Ban đề tài, kiểm toán tuân thủ cần đặt trong mối quan hệ với kiểm toán tài chính và kiểm toán hoạt động đối với việc quản lý đầu tư xây dựng; bám sát chủ trương, chính sách của Nhà nước đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng; cần hướng đến việc đưa ra những kiến nghị cụ thể đối với tổ chức, cá nhân trong việc tổ chức thực hiện quản lý dự án; tăng cường việc kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị trong kiểm toán tuân thủ các dự án đầu tư xây dựng và ứng dụng công nghệ thông tin và hiện đại hóa các phương pháp kiểm toán.

Đánh giá về đề tài, Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao tinh thần nghiệm thu khoa học của Ban chủ nhiệm khi hoàn thành đề tài trước thời hạn. Đề tài đã phân tích một cách hệ thống về công tác quản lý dự án cấp huyện cũng như phân tích khái luận chung về kiểm toán tuân thủ việc quản lý dự án tại các Ban quản lý dự án cấp huyện. Đề tài cũng đá đánh giá được thực trạng kiểm toán tuân thủ này qua đó chỉ ra các kết quả đạt được cũng như tồn tại hạn chế đồng thời nhận diện được các nguyên nhân của những hạn chế. Đề tài đưa ra được 4 kiến nghị và điều kiện để thực hiện các giải pháp đã kiến nghị. Bên cạnh đó, Hội đồng cũng chỉ ra những hạn chế của đề tài và yêu cầu sửa chữa bổ sung để đề tài hoàn thiện hơn.

Đề tài được đánh giá loại khá.

Diệu Thúy