Mỗi một nghề nghiệp thường có một chuẩn mực đạo đức riêng biệt, đối với ngành kiểm toán nhà nước, bộ chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp được Tổng Kiểm toán nhà nước đã ban hành tại Quyết định số 02/2016/QĐ-KTNN ngày 15/7/2016 - Chuẩn mực kiểm toán số 30 - Bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp, trong đó nêu rõ hành vi đạo đức của kiểm toán viên nhà nước là một trong những điều kiện quan trọng để đảm bảo uy tín của Kiểm toán nhà nước. Bất kỳ sự vi phạm nào về tư cách đạo đức nghề nghiệp trong thực thi công vụ hay bất kỳ một thái độ cư xử chưa thỏa đáng nào trong cuộc sống cá nhân của KTVNN cũng ảnh hưởng tiêu cực đến tính liêm chính, chất lượng và hiệu lực của hoạt động kiểm toán; ảnh hưởng đến uy tín về năng lực và độ tin cậy của KTNN. Vì vậy, việc tuân thủ và áp dụng những quy định về đạo đức đối với các KTVNN sẽ làm tăng uy tín và độ tin cậy của KTVNN, của KTNN, quyết định đến sự tồn tại và phát triển của KTNN.

Qua thực tiễn gần 30 năm thành lập và phát triển của KTNN, đa phần các kiểm toán viên luôn có tinh thần, trách nhiệm, ý thức giữ vững đạo đức, phẩm chất của người kiểm toán viên nhà nước, có lối sống lành mạnh, tận tụy trong công việc, luôn đấu tranh với những tư tưởng, hành vi tiêu cực, góp phần xây dựng người kiểm toán viên nhà nước “nghệ tinh, tâm sáng” để nâng cao vị thế của ngành Kiểm toán nhà nước. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận kiểm toán viên có biểu hiện thiếu gương mẫu, chưa chủ động và phát huy hết khả năng trong công việc được giao nên kết quả còn hạn chế; vẫn còn tình trạng kiểm toán viên thiếu ý thức, thiếu rèn luyện, tinh thần trách nhiệm chưa cao trong quá trình thực thi nhiệm vụ....

Từ cơ sở lý luận, thực tiễn các hoạt động kiểm toán của ngành, các quy định của pháp luật, chuẩn mực KTNN về đạo đức nghề nghiệp KTVNN, các quy định của ngành và kinh nghiệm của quốc tế trong hoạt động kiểm toán đã được xác định, đề tài “Nâng cao năng lực ứng phó với hành vi tiêu cực trong hoạt động của Kiểm toán nhà nước” được nghiên cứu nhằm đánh giá công tác ứng phó với hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán qua đó chỉ rõ kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực ứng phó với hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán của KTNN.

Nhận xét về đề tài, Hội đồng nghiệm thu đánh giá đề tài đã sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu phù hợp với mục đích, phạm vi nghiên cứu của đề tài. Đề tài đã hệ thống một cách tổng quan về đạo đức nghề nghiệp và hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán; các quy định của nhà nước của KTNN về các hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán. Đề tài cũng đã nghiên cứu kinh nghiệm của một số SAI và các tổ chức quốc tế trong ứng phó với hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán để rút ra bài học kinh nghiệm cho KTNN Việt Nam. Đề tài cũng đã đưa ra những định hướng và nguyên tắc trong việc ứng phó với hành vi tiêu cực trong hoạt động kiểm toán, từ đó, đề tài đã đề xuất các nhóm giải pháp trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước và chỉ ra những điều kiện cần thiết để thực hiện các giải pháp.

Để hoàn thiện đề tài, Hội đồng đề nghị nhóm nghiên cứu bổ sung nội dung Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 vào các nội dung liên quan; bổ sung hướng xử lý các hành vi tiêu cực; các giải pháp đưa ra cần gắn chặt với thực trạng và bài học kinh nghiệm rút ra.

Đề tài được Hội đồng nghiệm thu xếp loại Khá.

PV