Theo Ban chủ nhiệm đề tài, ở Việt Nam, chuyển giá là một vấn đề không còn mới, tuy nhiên tình trạng chuyển giá ngày càng tinh vi hơn. Chính phủ đã có các quy định về chuyển giá, mặc dù vậy chuyển giá vẫn luôn là vấn đề nan giải đặt ra cho các cơ quan quản lý nhà nước. Một số bất cập trong công tác chống chuyển giá hiện nay là: cơ chế, chính sách về giá chưa đồng bộ; thiếu các quy định về tiêu chuẩn, định mức và các căn cứ để xác định giá thị trường; các doanh nghiệp thường chuẩn bị các phương án đối phó tinh vi, đội ngũ tư vấn am tường về pháp luật, chính sách tài chính; thái độ bất hợp tác của doanh nghiệp; việc tiếp cận, khai thác thông tin doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra của cơ quan thuế và Kiểm toán nhà nước (thông qua kiểm tra đối chiếu số liệu của người nộp thuế) chưa có kết quả nghiên cứu có tính căn bản, làm cơ sở, định hướng cho kiểm toán viên trong hoạt động kiểm toán.

Từ thực tế đó, nhóm nghiên cứu đã chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kiểm tra, đối chiếu tại các doanh nghiệp có giao dịch liên kết” nhằm đánh giá một cách toàn diện thực trạng chuyển giá tại các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, từ đó xây dựng phương pháp luận về chống chuyển giá trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.

Đề tài được kết cấu thành 2 chương, chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản và thực trạng công tác kiểm toán đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết; chương 2: Xây dựng phương pháp kiểm toán, kiểm tra, đối chiếu tại các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Tại buổi nghiệm thu các thành viên trong hội đồng nghiệm thu đã tham gia ý kiến về nội dung, kết cấu… giúp Ban đề tài hoàn thiện, bổ sung thêm để nâng cao chất lượng của đề tài, cụ thể: bổ sung hạn chế của công tác kiểm tra, đối chiếu của KTNN đối với một số doanh nghiệp và nguyên nhân của những hạn chế. Kết quả này là cơ sở quan trọng cho đề xuất của chương 2; Nội dung chương 2 tập trung vào quy trình kiểm toán, kiểm tra đối chiếu tại các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, vì vậy cần chỉnh sửa, bổ sung tên của chương cho phù hợp...

Kết luận tại buổi nghiệm thu, PGS.TS Nguyễn Đình Hòa ghi nhận đề tài có giá trị thực tiễn, kết quả nghiên cứu có thể áp dụng trong quá trình kiểm toán tại các cuộc kiểm toán có nghiệp vụ kiểm toán đối chiếu thuế nói chung và đối chiếu thuế tại các doanh nghiệp có giao dịch liên kết nói riêng… Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Đình Hòa đề nghị Ban đề tài tiếp thu ý kiến tối đa của các thành viên trong Hội đồng để đề tài có chất lượng tốt hơn.

Đăng Khoa