ĐOÀN THỂ   HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG   VĂN BẢN   LIÊN HỆ   FAQ   
THÔNG TIN KHOA HỌC
Quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của Kiểm toán nhà nước
Sáng ngày 18 tháng 12 năm 2020, Hội đồng Khoa học Kiểm toán nhà nước đã tiến hành nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin của Kiểm toán nhà nước” do ThS. Vũ Văn Cường và ThS. Nguyễn Thị Thanh Loan (Kiểm toán nhà nước Chuyên ngành VII) làm đồng chủ nhiệm. GS.TS Đoàn Xuân Tiên làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu.
Ngày nay các hệ thống công nghệ thông tin được triển khai trên diện rộng tại các cơ quan nhà nước, các tổ chức, doanh nghiệp... là các đơn vị được kiểm toán hoặc liên quan đến hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước. Các báo cáo tài chính, các nghiệp vụ quan trọng của các đơn vị được kiểm toán đều được xử lý bởi các hệ thống công nghệ thông tin và tuân theo hệ thống kiểm soát công nghệ thông tin liên quan. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin là rất cần thiết đối với thực tiễn hoạt động kiểm toán nhà nước.
 
 
Đề tài được Ban đề tài kết cấu thành ba chương, trong đó: Chương I trình bày các cơ sở lý luận, thực tiễn và pháp lý trong việc xây dựng quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin cũng như các khái niệm đặc thù của kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin. Chương II trình bày thực tế triển khai kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin tại Kiểm toán nhà nước và Chương III trình bày chi tiết quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin tại Kiểm toán nhà nước. Các kết quả trên được hình thành từ các yêu cầu mà quy trình và phương pháp kiêm toán trong môi trường công nghệ thông tin cần khắc phục và việc khắc phục các tồn tại, nguyên nhân trình bày tại các phần trước đó.
 
 
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, Ban đề tài đưa ra một số kiến nghị như: (i) Chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiên cứu kết quả của đề tài phục vụ việc ban hành Hướng dẫn kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin áp dụng cho toàn Kiểm toán nhà nước; (ii) Tiến hành xây dựng kế hoạch chiến lược, kế hoạch hằng năm kiểm toán công nghệ thông tin bài bản nhằm tạo cơ sở để triển khai các hoạt động kiểm toán công nghệ thông tin toàn ngành nói chung và hoạt động kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin nói riêng; (iii) Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kiểm toán công nghệ thông tin nói chung và hoạt động kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin nói riêng tại Kiểm toán nhà nước. Trong đó, cần nghiên cứu kinh nghiệm và các kết quả đạt được của Kiểm toán nhà nước đã trình bày; (iv) Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ chuyên gia kiểm toán công nghệ thông tin và trang bị các công cụ CAATs cho đội ngũ kiểm toán viên nhà nước phục vụ kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin. Trong đó, cần quan tâm kế thừa phần mềm SQL Server và IDEA đã triển khai bước đầu thành công tại Kiểm toán nhà nước; (v) Xây dựng nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin, phần mềm công nghệ thông tin và dữ liệu công nghệ thông tin đảm bảo triển khai kiểm toán dựa trên dữ liệu lớn tiến đến đích cuối cùng của kế hoạch chiến lược của Kiểm toán nhà nước là kiểm toán số. Đây là kế hoạch lâu dài, căn cơ nên cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, cụ thể.
 
 
Nhận xét về đề tài, Hội đồng nghiệm thu đánh giá trách nhiệm, tinh thần nghiên cứu nghiêm túc của ban chủ nhiệm, hướng tới đề xuất quy trình và phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động kiểm toán, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Tuy nhiên để đề tài có giá trị hơn nữa về lý luận và thực tiễn, Ban chủ nhiệm đề tài cần xem xét hoàn thiện một số nội dung như: Xác định rõ mục tiêu nghiên cứu là quy trình, phương pháp kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin; rà soát đảm bảo tính logic, xuyên suốt giữa lý luận, thực trạng, giải pháp; nêu rõ phương pháp kiểm toán, tổ chức thực hiện kiểm toán; hướng dẫn các kỹ thuật thu thập bằng chứng trong môi trường công nghệ thông tin; nghiên cứu bổ sung một số mẫu biểu, báo cáo kiểm toán khi thực hiện các cuộc kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin.
 
 
Thay mặt Hội đồng, GS.TS Đoàn Xuân Tiên đề nghị Ban chủ nhiệm tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý của Hội đồng nghiệm thu, rà soát và hoàn thiện đề tài: Xác định rõ sản phẩm đầu ra là các hướng dẫn về quy trình, phương pháp kiểm toán báo cáo tài chính trong môi trường công nghệ thông tin; Bố cục trình bày cần bám sát mục tiêu nghiên cứu; tập trung làm rõ sự khác biệt giữa kiểm toán truyền thống trên hồ sơ, sổ sách với kiểm toán trong môi trường công nghệ thông tin, hồ sơ được số hóa, dữ liệu điện tử; đánh giá thực trạng tiếp cận hệ thống dữ liệu điện tử của Kiểm toán nhà nước khi triển khai các cuộc kiểm toán, chỉ ra những kết quả đã đạt được và những khó khăn, vướng mắc nảy sinh. Đề tài cần kiến nghị Kiểm toán nhà nước xây dựng hướng dẫn cho quy trình này, bao gồm cả phương pháp kiểm toán, lộ trình áp dụng, đào tạo đội ngũ kiểm toán viên và quy định pháp lý liên quan đến việc Kiểm toán nhà nước được tiếp cận tối đa hệ thống dữ liệu của đơn vị được kiểm toán.
 
 
Đề tài được Hội đồng xếp loại Khá./.
 
 
PV