Hiện nay, việc kiểm toán các đơn vị sự nghiệp công lập đã được KTNN thực hiện nhiều tuy nhiên mới chỉ tập trung vào việc đánh giá công tác chấp hành chế độ chính sách pháp luật Nhà nước, công tác thu, công tác quản lý tài sản, việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước... Ngoài ra, khi kiểm toán tổng hợp chi tại các cơ quan Tài chính, việc lựa chọn đơn vị sự nghiệp công lập để thực hiện đối chiếu cũng chỉ đi sâu vào các nghi ngờ việc chấp hành và đánh giá việc tuân thủ quy định pháp luật đối với các hoạt động thu, chi ngân sách nhà nước nên việc xử lý phát hiện chưa cao. Do vậy, để hoạt động kiểm toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập đạt hiệu quả và chất lượng được nâng cao hơn nữa cần thiết phải kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định mức độ trọng yếu rủi ro tại các đơn vị đồng thời đảm bảo hoạt động kiểm toán được tuân thủ theo các Chuẩn mực kiểm toán nhà nước và các thông lệ quốc tế.

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Xây dựng hướng dẫn kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán các đơn vị sự nghiệp công lập” được thực hiện với mục tiêu hướng dẫn phương pháp, đưa ra các giải pháp tiếp cận dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu trong kiểm toán các đơn vị sự nghiệp công lập; xây dựng nội dung kiểm toán, hướng dẫn cụ thể đối với các Đoàn kiểm toán để làm rõ trọng yếu, rủi ro với từng nguồn kinh phí và quyết toán kinh phí. Xây dựng trọng yếu trong công tác kiểm toán nguồn thu của đơn vị; Xác định rủi ro đối với hoạt động đầu tư XDCB từ khâu tổng hợp trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, tiến độ bố trí nguồn vốn, đánh giá hiệu quả đầu tư tại các đơn vị sự nghiệp; đánh giá thực trạng trong công tác kiểm toán các đơn vị sự nghiệp được rõ nét, cụ thể và sát thực hơn trong các Báo cáo kiểm toán; đề xuất định hướng và giải pháp nâng chất lượng kiểm toán tại các cuộc kiểm toán ngân sách đặc biệt là tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Thông qua việc xác định cơ sở lý luận về trọng yếu, rủi ro kiểm toán và thực trạng trong kiểm toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập của Kiểm toán nhà nước, kết quả nghiên cứu giúp các kiểm toán viên tiếp cận dựa trên đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu kiểm toán trong kiểm toán các đơn vị sự nghiệp công lập. Việc xác định các yếu tố liên quan đến trong yếu rủi ro trong đơn vị sự nghiệp công lập sẽ giúp xác định rõ các yếu tố, các chỉ tiêu có rủi ro ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý điều hành của đơn vị được thể hiện trong báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán của đơn vị như: yếu tố tiền lương, các khoản đóng góp theo lương, các khoản mua sắm thường xuyên, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, vật chất…

Từ việc phân tích và đánh giá thực trạng tiếp cận trọng yếu, rủi ro kiểm toán trong kiểm toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập của Kiểm toán nhà nước cả về những mặt làm được và hạn chế, ban chủ nhiệm đã xây dựng hướng dẫn kiểm toán qua 2 bước đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu. Bên cạnh đó, đề tài cũng đã hướng dẫn thử nghiệm tuân thủ trong kiểm toán đơn vị sự nghiệp công lập; đưa ra một số phương pháp chọn mẫu các chỉ tiêu kiểm toán trên báo cáo quyết toán của đơn vị làm cơ sở xác định trọng yếu, rủi ro kiểm toán trong kiểm toán đơn vị sự nghiệp công lập cũng như hướng dẫn đánh giá tính tuân thủ, tính hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý sử dụng kinh phí, tài sản của đơn vị sự nghiệp trên cơ sở kết quả kiểm toán theo hướng tiếp cận trọng yếu, rủi ro kiểm toán.

Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao thái độ nghiên cứu nghiêm túc cũng như ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài. Tuy nhiên, để hoàn thiện hơn, ban chủ nhiệm cần biên tập lại mục tiêu nghiên cứu của đề tài; xem lại bố cục đề tài, cập nhật nội dung một số văn bản pháp luật mới; trong chương 2 cần tập trung vào sản phẩm của đề tài là xây dựng hướng dẫn kiểm toán; rà soát thống nhất các thuật ngữ và kiểm tra chỉnh sửa các lỗi kỹ thuật.

Đề tài được Hội đồng thống nhất xếp loại Khá./.

PV