ThS Lê Thị Thu Hương, Chủ nhiệm đề tài cho biết, Xây dựng Kế hoạch kiểm toán (KHKT) là bước đầu tiên và quan trọng trong chu trình hoạt động kiểm toán (xây dựng KHKT, tổ chức thực hiện, phát hành báo cáo kiểm toán, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán), nhằm đảm bảo bước đầu cho hiệu quả, kết quả của cuộc kiểm toán nói riêng, hoạt động kiểm toán nói chung. Trong đó, KHKT trung hạn khi được xây dựng là nền tảng, định hướng để KTNN tổ chức thực hiện nhằm đạt được mục tiêu chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước trong từng giai đoạn và hoàn thành mục tiêu kiểm toán từng năm của cả một thời kỳ. Ngoài ra, việc xây dựng KHKT trung hạn còn giúp tránh được sự chồng chéo trong hoạt động xây dựng KHKT năm giữa các đơn vị thuộc Kiểm toán nhà nước và giữa hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước với hoạt động thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng.

Tại Kiểm toán nhà nước, KHKT trung hạn được xây dựng lần đầu vào năm 2012 cho giai đoạn 2013-2015, sau đó đến năm 2017 mới tái lập việc xây dựng KHKT trung hạn cho loại hình kiểm toán hoạt động với mỗi giai đoạn là 03 năm gối đầu cho đến nay. Tuy nhiên, tính đến trước năm 2021 việc xây dựng KHKT trung hạn cho loại hình này chủ yếu được thực hiện tại các đơn vị thuộc Kiểm toán nhà nước có thành lập phòng Kiểm toán hoạt động do vậy chưa đồng bộ, thống nhất trong Ngành. Hơn nữa, việc xây dựng KHKT trung hạn cũng chưa áp dụng đầy đủ phương pháp tiếp cận kiểm toán dựa trên đánh giá rủi ro, xác định trọng yếu kiểm toán theo thông lệ tốt của quốc tế; việc xác định chủ đề kiểm toán để đưa vào KHKT trung hạn cũng chưa được phân tích, đánh giá đầy đủ về cơ sở thực tiễn các hoạt động quản lý nhà nước, quản lý, điều hành, sử dụng tài chính công, tài sản công có liên quan được lựa chọn, chưa phân tích, dự báo rõ ràng những vấn đề dư luận xã hội, Đảng và Nhà nước đã, đang và sẽ quan tâm… nên thiếu tính chiến lược và dài hạn trong lập KHKT, tính khả thi và chất lượng KHKT trung hạn được sử dụng khi lập KHKT năm, KHKT của cuộc kiểm toán chưa được như mong muốn.

Thông qua việc nghiên cứu công tác xây dựng KHKT trung hạn của Kiểm toán nhà nước kể từ khi bắt đầu tổ chức xây dựng KHKT trung hạn (năm 2012) đến hết năm 2022, có cập nhật các nội dung liên quan trong đầu năm 2023, nhóm nghiên cứu mong muốn đề xuất các giải pháp hoàn thiện và nâng cao chất lượng xây dựng KHKT trung hạn của Kiểm toán nhà nước theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp; cung cấp cẩm nang cơ bản trong công tác xây dựng KHKT trung hạn thông qua việc áp dụng các thông lệ và chuẩn mực quốc tế trong thực tiễn Kiểm toán nhà nước Việt Nam để nâng cao chất lượng kiểm toán, hiệu quả kiểm toán trong Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030.

Trên cơ sở đó, nội dung chính của đề tài được kết cấu gồm 03 chương trong đó Chương 1 trình bày lý luận chung về kế hoạch kiểm toán trung hạn của Kiểm toán nhà nước, Chương 2 nghiên cứu thực trạng xây dựng Kế hoạch kiểm toán trung hạn của Kiểm toán nhà nước và Chương 3 đề xuất giải pháp hoàn thiện và nâng cao chất lượng xây dựng Kế hoạch kiểm toán trung hạn của Kiểm toán nhà nước.

Theo đánh giá của Hội đồng nghiệm thu, đề tài có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của Kiểm toán nhà nước hiện nay là cần phải nâng cao năng lực hoạt động theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế, để từ đó nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của công tác kiểm toán. Việc xây dựng Kế hoạch kiểm toán là bước đầu tiên và rất quan trọng trong hoạt động của Kiểm toán nhà nước, trong đó KHKT trung hạn là cơ sở để Kiểm toán nhà nước đạt được các mục tiêu chiến lược của mình, từ đó đáp ứng được yêu cầu đối với Kiểm toán nhà nước hiện nay là cần phải nâng cao năng lực hoạt động theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế, để từ đó nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả của công tác kiểm toán.

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước - Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Doãn Anh Thơ phát biểu kết luận nghiệm thu

Để hoàn thiện đề tài, Hội đồng đề nghị Ban đề tài cân nhắc biên tập các mục tiêu cụ thể theo hướng triển khai nghiên cứu các chương của đề tài. Đề tài cần phân biệt và biên tập rõ nét giữa khái niệm, nội dung, vai trò, ý nghĩa của KHKT trung hạn và khái niệm, yêu cầu và ý nghĩa của việc xây dựng KHKT trung hạn. Nếu tách biệt rõ hơn thì đề tài sẽ giải quyết tốt hơn các đánh giá, phân tích ở Chương 2 và đề xuất các giải pháp ở Chương 3. Ban đề tài cân nhắc bổ sung các mô hình xây dựng KHKT trung hạn và trình tự cơ bản trong tổ chức xây dựng kế hoạch kiểm toán trung hạn thì Đề tài sẽ hoàn thiện hơn. Đối với chương 3, Ban đề tài bổ sung một giải pháp đó là Xây dựng kế hoạch kiểm toán dài hạn và nâng cao chất lượng kế hoạch kiểm toán năm vì Kế hoạch kiểm toán trung hạn có mối quan hệ hữu cơ với kế hoạch kiểm toán dài hạn và kế hoạch kiểm toán năm. Ban đề tài nêu ngắn gọn các giải pháp, không đi vào phân tích thực trạng ở phần này, chuyển các phân tích lên Chương II ở trên cho phù hợp giữa các thực trạng (phát hiện) và giải pháp ở Chương III.

Đề tài được Hội đồng nghiệm thu xếp loại Xuất sắc.

PV